رشید زاده, فتح‌الله, علیزاده, محمدجواد. (1394). دکترین، اهداف و سیاست‌های امنیت نظامی ج.ا.ا بر اساس گفتمان ولایت‌فقیه، قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام. فصلنامه علمی امنیت ملی, 5(16), 167-197.
فتح‌الله رشید زاده; محمدجواد علیزاده. "دکترین، اهداف و سیاست‌های امنیت نظامی ج.ا.ا بر اساس گفتمان ولایت‌فقیه، قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام". فصلنامه علمی امنیت ملی, 5, 16, 1394, 167-197.
رشید زاده, فتح‌الله, علیزاده, محمدجواد. (1394). 'دکترین، اهداف و سیاست‌های امنیت نظامی ج.ا.ا بر اساس گفتمان ولایت‌فقیه، قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام', فصلنامه علمی امنیت ملی, 5(16), pp. 167-197.
رشید زاده, فتح‌الله, علیزاده, محمدجواد. دکترین، اهداف و سیاست‌های امنیت نظامی ج.ا.ا بر اساس گفتمان ولایت‌فقیه، قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام. فصلنامه علمی امنیت ملی, 1394; 5(16): 167-197.
دکترین، اهداف و سیاست‌های امنیت نظامی ج.ا.ا بر اساس گفتمان ولایت‌فقیه، قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام
استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده علوم و فنون فارابی
تاریخ دریافت: 01 اردیبهشت 1394،
تاریخ بازنگری: 12 آذر 1398،
تاریخ پذیرش: 01 تیر 1394
چکیده
در رویکرد مضیق به مفهوم امنیت ملی، این مفهوم از ابتدا در بعد نظامی آن تعریف‌شده بود و بر این اساس، افزایش توان و قدرت نظامی تا سرحد امکان، تأمین‌کننده امنیت به شمار می‌رفت. به‌واسطه خساراتی که این رویکرد برای جامعه بشری داشت، بعدها در رویکرد موسع به امنیت ملی، ابعاد دیگری تعریف و امنیت نظامی یکی از ابعاد آن محسوب می‌شد. به علت استفاده ابزاری از این مفهوم، به‌تدریج در نگرش مکاتب مختلف امنیتی، برای بعد نظامی امنیت تأثیر کمتری قائل شدند و همکاری دسته‌جمعی و امنیت جمعی را راه‌کار بهتری برای امنیت جامعه بشری معرفی کردند. گرچه برخی دیدگاه‌ها و مکاتب امنیتی بر کم اثر شدن بعد نظامی امنیت به علت ماهیت پیچیده فضای کنونی تأکید دارند، ولی به نظر می‌رسد این مؤلفه کماکان در حوزه امنیت نقش جدی دارد و کماکان ابزاری در دست دولتمردان برای تهاجم و دفاع است، زیرا تهدید نظامی هنوز مرکز سنتی نگرانی‌های مربوط به امنیت ملی است و اقدام نظامی، می‌تواند همه اجزای دولتی که مورد حمله واقع شده است را تهدید و پایه‌های مادی دولت را تحت‌فشار قرار داده و خسارت و زیان زیادی به بار آورد. بنابراین امنیت نظامی کماکان اهمیت خاص خود را حفظ نموده و در ادبیات نظامی- امنیتی جایگاه خود را دارد. از سوی دیگر تأمین امنیت نظامی که در کار ویژه نیروهای مسلح و قدرت نظامی- امنیتی تعریف‌شده است، نیازمند ابعاد نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است. ازجمله این ابعاد می‌توان به اصول، اهداف و سیاست‌های امنیت نظامی بر اساس اسناد بالادستی اشاره نمود. هدف این پژوهش تعیین ابعاد مذکور در گفتمان ولایت‌فقیه، قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام است تا با استفاده از روش تحقیق موردی - زمینه ای و همچنین روش تحلیل محتوا، تحلیل گفتمان و تحلیل تفسیری، ابعاد موردنظر در حوزه امنیت نظامی جمهوری اسلامی ایران احصاء و ارائه گردد. در نتایج حاصل از تحقیق، مصادیق مرتبط با هر یک از ابعاد مذکور احصاء و در انتهای پژوهش ارائه شده است.
- آیت‌الله‌العظمی حضرت امام خمینی (رحمت‌الله علیه)، (1374-1370)، صحیفه نور، مجموعه رهنمودهای حضرت امام خمینی (رحمت‌الله علیه) (با تجدیدنظر و اضافات)، تهران، تدوین سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- آیت‌الله‌العظمی حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، (1390)، نرم‌افزار حدیث ولایت، مجموعه رهنمودهای مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، تهران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- آیت‌الله‌العظمی حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، (1392-1389)، دیدارها، سخنرانی‌ها، بیانات و ملاقات خصوصی، تهران، دفتر نظامی فرماندهی معظم کل قوا.
- آیت‌الله‌العظمی حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، (1392-1389)، سخنرانی‌ها و بیانات، تهران، قابل‌دسترسی در:
www.Khamenei.ir
2-6-منابع فارسی:
الف-کتاب:
- امیدوار نیا، محمدجواد، (1381)، امنیت در قرن بیست و یکم، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران، چاپ اول.
- بوزان، باری، (1389)، مردم، دولت‌ها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، چاپ دوم.
- تهامی، سید مجتبی، (1384)، امنیت ملی (دکترین، سیاست‌های دفاعی و امنیتی)، جلد اول، تهران، نشرآجا.
- جهان بزرگی، احمد، (1388)، امنیت در نظام سیاسی اسلام، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول.
- چگینی، حسن، (1372)، طرح‌ریزی استراتژیک نظامی و برنامه‌ریزی دفاعی، تهران، دانشگاه علوم استراتژیک.
- ربیعی، علی، (1383)، مطالعات امنیت ملی، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، چاپ اول، تهران.
- روشندل، جلیل، (1387)، امنیت ملی و نظام بین‌الملل، انتشارات سمت، تهران.
- زرقانی، سید هادی، (1387)، مقدمه‌ای بر قدرت ملی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- شولتز، ریچارد و گادسون، روی و کوئیستر، جورج، (1386)، رویکردهای جدید در مطالعات امنیتی، ترجمه سید محمدعلی متقی نژاد، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- فرهنگ جامع واژه‌ها و اصطلاحات نظامی، (1391)، تهران، ستاد کل نیروهای مسلح، دفتر واژه گزینی نظامی، انتشارات روناس، چاپ اول
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، (1368)، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- کوستر، جرج اچ، (1381)، رویکرد نظامی، مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیت ملی، ترجمه اصغر افتخاری، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، چاپ اول
ابتدای صفحه