بررسی تحریک خارجی در چالش‏های قومی (مطالعه موردی: آذربایجان ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه بین‏المللی امام خمینی قزوین، دکتری علوم سیاسی، دانشگاه new south wales استرالیا، استرالیا

3 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه شهرضا، دکتری علوم سیاسی، دانشگاه علوم تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

این مقاله با هدف پی بردن به چگونگی نقش کشورهای خارجی در ایجاد چالش‏های قومی در آذربایجان ایران، تلاش دارد با ارائه راهکارهایی مناسب در راستای افزایش همبستگی ملی گام بردارد. سؤال اصلی مقاله این است که کشورهای خارجی چگونه به ایجاد چالش‏های قومی در آذربایجان ایران می‏پردازند؟ فرضیه تحقیق عبارت است از:اشتراکات فرهنگی آذربایجان ایران با جمهوری آذربایجان و ترکیه و اقدامات تحریک‏آمیز اینکشورها و آمریکا از عوامل مؤثر ایجاد چالش‏های قومی در آذربایجان ایران است. روش پژوهش به‎صورت ترکیبی کیفی و کمی از طریق جمع‏آوری داده‏ها به روش کتابخانه‏ای با ابزار فیش‏برداری و روش میدانی با ابزار مصاحبه عمیق است. روش تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نیز به‎صورت توصیف داده‏ها و تحلیل محتوای کمی پس از دسترسی به تمام نتایج به‌دست‌آمده از منابع کتابخانه‏ای و مصاحبه عمیق، صورت گرفته است. مهم‌ترین یافته‎های تحقیق حاکی از آن است که وجود کشور جمهوری آذربایجان از نظر 31 درصد کارشناسان در همسایگی آذربایجان ایران با اشتراکاتی در مؤلفه‌های قومی، تأثیر شبکه‏های ماهواره‏ای ترکیه از نظر 32 درصد کارشناسان و اقدامات متعدد آمریکا برای تحریکات قومی در ایران از نظر 31 درصد کارشناسان از مهم‌ترین عوامل ایجاد چالش‏های قومی در آذربایجان ایران هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating External Stimulation in Ethnic Challenges (Case Study: Azarbayjan Iran)

نویسندگان [English]

  • Mansor Salehi 1
  • Bahram Nawazani 2
  • Massoud Jafari Nejad 3
1 PhD Student in Political Science, Islamic Azad University of Shahreza, Isfahan, Iran
2 Associate Professor, Department of Political Science, Imam Khomeini International University, Qazvin, PhD in Political Science, University of New South Wales, Australia
3 Assistant Professor, Department of Political Science, Shahreza University, PhD in Political Science, University of Research Sciences, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this article is to explore the role of foreign countries in creating ethnic challenges in Iran's Azerbaijan and to provide appropriate solutions to increase national solidarity. The main question of this article is how do foreign countries create ethnic challenges in Azerbaijan? The hypothesis of the study is: Iranian-Azerbaijani cultural sharing with the Republic of Azerbaijan and Turkey and provocative actions of these countries and the United States are effective factors in creating ethnic challenges in Azerbaijan. The research method is a qualitative and quantitative combination of data collection through library method with survey tool and field method with in-depth interview. The data analysis method was also used to describe the data and quantitative content analysis after accessing all the results obtained from library sources and in-depth interviews. The most important findings of the research indicate that the presence of Azerbaijan in the neighborhood of 31% of the experts in the Azerbaijani-Iranian neighborhood with ethnic components, the influence of the Turkish satellite networks in the opinion of 32% of the experts and the numerous US actions for provocation. Ethnicity in Iran According to 31% of experts, the most important cause of ethnic challenges in Azerbaijan is Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • External incitement
  • Ethnic challenge Azerbaijan
  • Iran
  • National solidarity
  • Media propaganda
  • الف. منابع فارسی

    • احمدی، محمدحسین؛ الوند، مریم (1391)، نقش قوم‏گرایی در ناآرامی‏های اجتماعی، فصلنامه پژوهش‏های انتظام اجتماعی، سال 4، شماره 2، صص 182 ـ 159.
    • احمدی، حسین (1394)، جمهوری آذربایجان؛ 23 سال تکاپو برای دولت و ملت‏سازی، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، چاپ دوم.
    • احمدی، حمید، (1395)، قومیت و قوم‏گرایی در ایران؛ افسانه و واقعیت، تهران، نشر نی، چاپ چهاردهم.
    • ادواردز، بیورلی میلتون، (1383)، سیاست و حکومت در خاورمیانه، ترجمه دکتر رسول افضلی، تهران، مؤسسه فرهنگی- هنری بشیر علم و ادب، چاپ اول.
    • اسمیت، آنتونی.دی (1391)، ناسیونالیسم و مدرنیسم: بررسی انتقادی نظریه‏های متأخر ملت و ملی‏گرایی، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران، انتشارات ثالث، چاپ اول.
    • برتون، رولان (1394)، قوم‏شناسی سیاسی، ترجمه ناصر فکوهی، تهران، نشر نی، چاپ هشتم.
    • بیات، کاوه (1381)، جمهوری اسلامی ایران و مسئله آذربایجان، فصلنامه گفت‌وگو، شماره 33، صص 92 ـ 79.
    • پین، مایکل (1394)، فرهنگ اندیشه انتقادی از روشنگری تا پسامدرنیته، ترجمه پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز.
    • تنسی، استیون.دی و جکسون، نایجل (1392)، مبانی سیاسی، ترجمه جعفر محسنی دره‏بیدی، تهران، انتشارات ققنوس.
    • حقگو، جواد (1393)، آمریکا و تجزیه‏طلبی قومی در ایران، تهران، مؤسسه فرهنگی- هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول.
    • دعاگویان، داود و عبدالرحمانی، رضا (13969)، بررسی نقش رسانه‏ها در گسترش درگیری‏های قومی در  مناطق مرزی استان آذربایجان غربی، پژوهش‏نامه مطالعات مرزی، سال 5، شماره 3، صص 56 ـ 27.
    • شفیعی، جمال و محمدی، رضا (1398)، ارائه راهبردهای فرهنگی تحکیم و توسعه درونی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه امنیت ملی، سال نهم، شماره دوم، صص 74-52.
    • شمس دولت‏آبادی، سید محمودرضا و زرگرزاده، محمدعلی (1398)، چالش‏های دفاعی امنیتی حوزه دریای خزر از منظر منافع امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه امنیت ملی، سال نهم، شماره 31، صص 106-79.
    • صالحی ‎امیری، سید ‎رضا (1388)، مدیریت منازعات قومی در ایران، تهران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، چاپ دوم.
    • صالحی، منصور (1390)،بررسی درگیری‎ها و بحران‎های قومی در ایران (مورد مطالعه استان اردبیل در  دهه 80)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور قزوین، استاد راهنما: دکتر بهرام نوازنی.
    • صدر، منیژه و نیکبخت، رحیم (1386)، پیدایش فرقه دموکرات آذربایجان به روایت اسناد و خاطراتمنتشر نشده، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، چاپ اول.
    • ·         فکوهی، ناصر (1389)، همسازی و تعارض در هویت و قومیت، تهران، انتشارات گل آذین.
    • قاسمی، محمدعلی؛ نامور، جعفر و مولوی،  سید شمس الدین (1387)، نقش گرایشات قومی در بروز بحران‏های شهری: بررسی موردی حوادث خرداد سال 1385 شهرستان ارومیه، نشریه پژوهش‏های مدیریت انتظامی، دوره 3، شماره 3، صص 343 ـ 323.
    • قوشچی، محمدرضا و نادری، محمود (1393)، جهانی‏شدن و تکثرگرایی قومی در ایران، چالش‏ها و فرصت‏ها، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، سال پنجم، شماره 14، صص 91 ـ 55.
    • کاتز، کلودیو؛ اشمیت، جان؛ سرنی، پائولا و جون کوفاس (1396)، امپریالیسم در قرن بیست و یکم، ترجمه داوود جلیلی، تهران، انتشارات گل‏آذین، چاپ دوم.
    • کالهون، کریک (1393)، ناسیونالیسم، ترجمه محمد رفعی‏مهرآبادی، تهران، انتشارات آشیان.
    • کجوری، مهرداد و قمی، علی (1393)، نقش عوامل خارجی در شکل‌گیری بحران‌های قومی، ماهنامه مطالعات سیاسی راه‏نما، نشریه تخصصی مطالعات بین‏المللی تروریسم، سال 4، شماره 11، صص 20 ـ 3.
    • کردل، کارل و ولف، استفان (1393)، منازعات قومی، ترجمه عبدالله رمضان‏زاده، تهران، انتشارات فرهنگ‏شناسی، میزان، چاپ اول.
    • کریمی، علی (1390)، درآمدی بر جامعه‏شناسی سیاسی تنوع قومی: مسائل و نظریه‏ها، تهران، انتشارات سمت.
    • کوئن، بروس (1385)، درآمدی به جامعه‏شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، نشر توتیا، چاپ اول.
    • ماه‏پیشانیان، مهسا (1388)، تبیین منازعات قومی بر اساس تئوری‌های مداخله نگاهی به تهدیدات نرم ایالات متحده امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات عملیات روانی، سال ششم، شماره 23، صص 151 ـ 119.
    • مختاری، عبدالله (1397)، تأثیر بعد اجتماعی جنگ نرم دشمن در دانشگاه‌های کشور و ارائه راهبرد، فصلنامه امنیت ملی، سال نهم، شماره 31، صص 50-33.
    • مرادی، حسن و جمشیدیان، هادی (1396)، بررسی جنگ نرم دشمن در دانشگاه از دیدگاه امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، فصلنامه امنیت ملی، سال هفتم، شماره بیست و پنجم، صص 38-10.
    • مقصودی، مجتبی، (1381)، تحولات قومی در ایران؛ علل و زمینه‏ها، تهران: موسسه مطالعات ملی، چاپ اول.
    • واحدی، الیاس، (1386)، هویت قومی در جمهوری آذربایجان تهران، موسسات فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‎المللی ابرار معاصر، چاپ اول.
    • واینر، مایرون؛ هانتینگتون، ساموئل، (1379)، درک توسعه سیاسی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول.

     

    الف. منابع انگلیسی